Introductie: Suriname op een Energie Kruispunt
Suriname bevindt zich op een kritiek moment in de ontwikkeling van zijn energiesector. Momenteel kent het land een interessante mix van energiebronnen, waarbij in 2022 de elektriciteitsconsumptie vrijwel gelijk verdeeld was tussen fossiele brandstoffen (ongeveer 52%) en koolstofarme energiebronnen (ongeveer 48%). Binnen de koolstofarme categorie speelt waterkracht een dominante rol en was in 2022 goed voor bijna 47% van de totale elektriciteitsproductie. Deze cijfers laten zien dat Suriname al een significante basis heeft in hernieuwbare energie, voornamelijk dankzij de bestaande waterkrachtinfrastructuur. Echter, het land is nog steeds sterk afhankelijk van fossiele brandstoffen, met name dieselgeneratoren die dagelijks een aanzienlijke hoeveelheid brandstof verbruiken, geschat op ongeveer een miljoen liter. Deze afhankelijkheid brengt zowel economische als ecologische nadelen met zich mee. De totale geïnstalleerde elektriciteitscapaciteit in 2016 bedroeg ongeveer 504.000 kW, waarbij fossiele brandstoffen met 61% het grootste aandeel hadden, gevolgd door waterkracht met 38% en slechts een klein percentage (1%) uit andere hernieuwbare bronnen. Deze verdeling onderstreept de noodzaak voor Suriname om zijn energiemix verder te diversifiëren en de rol van hernieuwbare energiebronnen te vergroten.
De huidige situatie waarin een reeds aanzienlijk aandeel hernieuwbare energie (waterkracht) gecombineerd wordt met een sterke afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, creëert zowel kansen als uitdagingen voor de toekomstige energievoorziening van Suriname. Het reeds aanwezige hoge percentage waterkracht biedt een solide basis waarop verdere integratie van andere hernieuwbare energiebronnen kan plaatsvinden. Tegelijkertijd vormt de aanzienlijke consumptie van fossiele brandstoffen, met name voor de opwekking van elektriciteit, een sterke economische en ecologische stimulans om naar duurzamere alternatieven te zoeken. Interessant is de vergelijking tussen de elektriciteitsconsumptiecijfers van 2022 (48% koolstofarm) en de geïnstalleerde capaciteit van 2016 (39% waterkracht plus 1% overig hernieuwbaar). Het verschil suggereert dat er in de periode tussen deze metingen een toename is geweest in de productie van hernieuwbare energie, mogelijk door de ingebruikname van nieuwe zonne-energieprojecten. De toename van het aandeel koolstofarme energie in de totale consumptie, zonder een significante toename in de gerapporteerde geïnstalleerde capaciteit van waterkracht, wijst erop dat andere hernieuwbare bronnen, zoals zonne-energie, na 2016 een grotere bijdrage zijn gaan leveren.
De urgentie van een energietransitie naar hernieuwbare energie in Suriname wordt verder onderstreept door de gevolgen van klimaatverandering. Het land heeft te maken met steeds frequentere en intensere droogteperioden, die een directe negatieve impact hebben op de waterkrachtproductie. Dit leidde recentelijk tot een energiecrisis en een verhoogde afhankelijkheid van dieselgeneratoren om de elektriciteitsvraag te kunnen blijven voldoen. Deze situatie benadrukt de kwetsbaarheid van een energiemix die sterk leunt op één enkele hernieuwbare bron. Daarentegen biedt de wereldwijde trend naar groene energie, in combinatie met de gestaag dalende kosten van hernieuwbare technologieën, een steeds aantrekkelijker perspectief voor Suriname om een duurzamere energiemix te realiseren.
Bovendien heeft Suriname zich gecommitteerd aan internationale klimaatdoelstellingen en streeft het ernaar om de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in de toekomst significant te verminderen. De energiecrisis die door droogte werd veroorzaakt, illustreert een direct verband tussen klimaatverandering en de noodzaak voor Suriname om zijn energiebronnen te diversifiëren, waarbij hernieuwbare energie een cruciale rol speelt in het vergroten van de energiezekerheid. De verminderde betrouwbaarheid van waterkracht tijdens droogtes, een rechtstreeks gevolg van klimaatverandering, dwingt Suriname om te zoeken naar alternatieve energiebronnen die minder gevoelig zijn voor deze klimatologische schommelingen.
Het Potentieel van Hernieuwbare Energiebronnen in Suriname
Suriname beschikt over aanzienlijke natuurlijke hulpbronnen die een solide basis vormen voor de ontwikkeling van diverse hernieuwbare energiebronnen.
- Zonne-energie: Suriname is gezegend met een overvloed aan zonlicht, wat het land zeer geschikt maakt voor de ontwikkeling van zonne-energieprojecten. Gemiddeld schijnt de zon 7,2 uur per dag en de gemiddelde dagelijkse zonnestraling in de hoofdstad Paramaribo bedraagt kilowatt per vierkante meter. Jaarlijks ontvangt Suriname gemiddeld 2542 uren zonlicht. Deze gunstige omstandigheden resulteren in een theoretisch opwekpotentieel van niet minder dan 1368,7 kWh per geïnstalleerde kWp per jaar voor fotovoltaïsche systemen. De gemiddelde straling die beschikbaar is voor zonne-energieopwekking wordt geschat op 1635 kilowattuur per vierkante meter per jaar. De consistente en hoge zonnestraling in Suriname vormt een sterke basis voor de ontwikkeling van een breed scala aan zonne-energieprojecten, variërend van kleinschalige installaties op daken tot grootschalige zonnecentrales.
Er zijn reeds verschillende zonne-energieprojecten operationeel of in planning in Suriname. Eind 2023 bedroeg de totale geïnstalleerde capaciteit aan zonne-energie 12 MW. Een opmerkelijk operationeel project is een 5 MW zonne-energiecentrale in het bovenloop van de Surinamerivier, die elektriciteit levert aan zeven grote dorpen, 2500 huishoudens en 15.000 inwoners, met een gemiddeld verbruik van 300 watt per huishouden per dag. Daarnaast is de eerste fase van het Suriname Village PV Microgrid Project voltooid, dat eveneens 2500 huishoudens en 15.000 inwoners bedient. PowerChina is momenteel bezig met de bouw van drie hybride zonne-energiemicrogrids die zonnepanelen, batterijopslag en dieselgeneratoren combineren om 25 afgelegen dorpen van stroom te voorzien. Dit project is de tweede fase van het Suriname Villages Micro-grid Solar Project, waarbij PowerChina in de eerste fase (gestart in 2019) al 650 kW aan zonne-energie en 2,6 MWh aan energieopslag heeft gerealiseerd.
Een ander microgridproject van PowerChina omvat 34 afgelegen bosdorpen. Verder zijn Staatsolie Maatschappij Suriname N.V. en de National Energy Corporation van Trinidad en Tobago Limited een samenwerking aangegaan met het doel om meer dan 45 megawattpiek (MWp) aan zonne-energie te ontwikkelen. Er zijn ook plannen voor een innovatief drijvend fotovoltaïsch project (FPV) bij de Afobaka-waterkrachtcentrale, in samenwerking met de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB), om de bestaande waterkrachtopwekking aan te vullen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te verminderen. De sterke focus op zonne-energiemicrogrids in afgelegen gebieden duidt op een duidelijke strategie om de toegang tot elektriciteit te verbeteren in regio’s waar de uitbreiding van het traditionele elektriciteitsnetwerk moeilijk te realiseren is. Dit is een belangrijke stap in de richting van het verminderen van energiearmoede in het binnenland van Suriname.
De geografische uitdagingen van het Surinaamse binnenland maken microgrids op basis van zonne-energie een logische en duurzame oplossing voor de energievoorziening in deze gebieden.De kosten van zonne-energie hebben de afgelopen jaren een opmerkelijke daling doorgemaakt en deze trend zal naar verwachting doorzetten. De projectie is dat de kosten van zonne-energie in Suriname in 2025 zullen dalen tot 6 US cent per kWh, waarmee het een goedkoper alternatief wordt dan de elektriciteit die wordt opgewekt door conventionele fossiele brandstofcentrales.
Ter vergelijking: in 2018 bedroegen de kosten voor brandstoffen en smeermiddelen voor de zware stookoliecentrale al 8 US cent per kWh, terwijl de totale kosten voor elektriciteit in het hoofdnet 13 US cent per kWh waren. Deze ontwikkeling maakt zonne-energie een steeds aantrekkelijker economisch alternatief voor Suriname. De verwachte kostendaling van zonne-energie tot onder de prijs van conventionele elektriciteit in Suriname creëert een sterk economisch argument voor verdere investeringen in zonne-energieprojecten. Wanneer hernieuwbare energiebronnen economisch concurrerend of zelfs voordeliger worden dan fossiele brandstoffen, zal dit de energietransitie aanzienlijk versnellen.
- Windenergie: Suriname beschikt over een goed windpotentieel, met name langs de uitgestrekte kustlijn van het land. Vooral de oostelijke delen van Suriname kennen een consistente en sterke windbron. Uit metingen blijkt dat de gemiddelde windsnelheid op een hoogte van 30 meter varieert van 3,5 m/s tot 8 m/s, waarbij de hoogste windsnelheden voorkomen tijdens het korte regenseizoen. Hoewel er dus potentieel is voor windenergie, met name in de kustgebieden, is de variabiliteit van de windsnelheid gedurende het jaar een belangrijke factor die in overweging moet worden genomen bij de planning en ontwikkeling van windenergieprojecten. De seizoensgebondenheid van de windbron kan van invloed zijn op de betrouwbaarheid en efficiëntie van de windenergieopwekking.
Een studie uitgevoerd door de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) heeft aangetoond dat Suriname het potentieel heeft om tot 1000 MW aan windenergie te genereren. Dit is meer dan het dubbele van de huidige geïnstalleerde capaciteit, die echter zeer beperkt is. In 2022 was de windenergieopwekking in Suriname 0 GWh. Ondanks dit aanzienlijke potentieel is er momenteel slechts een zeer beperkte operationele windenergiecapaciteit in Suriname, bestaande uit enkele kleinschalige windturbines. Recente beoordelingen en studies naar het windpotentieel hebben echter aangetoond dat windenergie in theorie een bijdrage van ten minste 20% tot 30% aan de Surinaamse energiemix zou kunnen leveren, wat een significante vervanging van de huidige thermische (fossiele) opwekking zou betekenen.
De IDB-studie bevestigt een significant onbenut potentieel voor windenergie in Suriname, wat een belangrijke kans biedt voor de diversificatie van de energiemix en de vermindering van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Het substantiële geschatte windenergiepotentieel, afkomstig van een gerenommeerde organisatie als de IDB, geeft aan dat windenergie een belangrijke rol kan spelen in de toekomstige energievoorziening van Suriname. Om dit potentieel te realiseren, moeten echter uitdagingen worden aangepakt, zoals de noodzaak van investeringen in de netinfrastructuur en de ontwikkeling van een geschoolde beroepsbevolking. De aanzienlijke kloof tussen het geschatte windenergiepotentieel en de huidige operationele capaciteit benadrukt de noodzaak van concrete acties en investeringen om dit potentieel daadwerkelijk te benutten.
- Waterkracht: Waterkracht is momenteel de belangrijkste bron van hernieuwbare elektriciteit in Suriname en was in 2022 goed voor bijna 47% van de totale elektriciteitsproductie. In 2017 beschikte Suriname over een geïnstalleerde waterkrachtcapaciteit van 189 MW, waarmee het land de elfde plaats innam in Zuid-Amerika. De Afobakka-waterkrachtcentrale (ook bekend als de Brokopondo-dam), die in de jaren zestig werd gebouwd, is het grootste hernieuwbare energiesysteem van Suriname en levert gemiddeld 115 MW aan groene elektriciteit. De exploitatie van deze centrale is in handen van de Staatsolie Power Company Suriname (SPCS). Historisch gezien speelde waterkracht een nog grotere rol; in 2010 was maar liefst 95% van de totale elektriciteitsproductie in Suriname afkomstig van waterkracht. Ook in recentere jaren is waterkracht dominant gebleven binnen de hernieuwbare energiesector; in 2022 was 98,7% van alle hernieuwbare elektriciteit die werd opgewekt, afkomstig van waterkracht. De dominante rol van waterkracht in de Surinaamse elektriciteitsvoorziening, zowel in het verleden als in het heden, vormt een belangrijke basis voor de verdere ontwikkeling van een koolstofarme energiemix. De bestaande waterkrachtinfrastructuur en de opgebouwde expertise kunnen van groot nut zijn bij de integratie van andere variabele hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie.
Naast de bestaande capaciteit is er ook potentieel voor verdere ontwikkeling van waterkracht in Suriname. Het Kabalebo-project is een voorgesteld project dat de bouw van een nieuw reservoir en een energiecentrale in het Kabalebo-gebied omvat, met een geschat opwekpotentieel van 450 tot 650 MW. Een ander potentieel project is het Tapajai-project, dat naast energieopwekking ook zou kunnen bijdragen aan regionale ontwikkeling en de verbetering van de infrastructuur voor riviertransport. Daarnaast zijn er plannen om de efficiëntie van de bestaande Afobakka-waterkrachtcentrale te moderniseren door de huidige zes turbines te vervangen door modernere en efficiëntere modellen. Hoewel de verdere ontwikkeling van waterkracht aanzienlijk potentieel biedt, roepen projecten zoals het Kabalebo-project ook zorgen op bij milieuactivisten. Deze bezorgdheid richt zich met name op het mogelijke verlies van biodiversiteit en de noodzaak tot herlocatie van gemeenschappen, vergelijkbaar met de situatie die ontstond bij de bouw van de Brokopondo-dam in het verleden.
De ontwikkeling van waterkracht moet daarom zorgvuldig worden afgewogen tegen de potentiële ecologische en sociale impact, waarbij duurzaamheid en de actieve participatie van lokale gemeenschappen centraal moeten staan.Een belangrijke factor die de waterkrachtproductie in Suriname beïnvloedt, is klimaatverandering. Steeds frequentere en langdurigere droogteperioden kunnen leiden tot een aanzienlijke verlaging van de waterniveaus in reservoirs, zoals het Van Blommenstein Reservoir, wat resulteert in een verminderde waterkrachtproductie. Deze gevoeligheid voor klimatologische veranderingen benadrukt de noodzaak voor Suriname om een energiemix te ontwikkelen die minder afhankelijk is van één enkele bron. Klimaatmodellen voorspellen zelfs een toekomstige afname van de wateraanvoer naar de Afobakka-centrale met 9 tot 14 procent tegen het einde van deze eeuw.
De gevoeligheid van waterkracht voor klimaatverandering, met name de veranderende neerslagpatronen en de toename van droogtes, onderstreept de noodzaak om de Surinaamse energiemix te diversifiëren met andere hernieuwbare energiebronnen die minder afhankelijk zijn van water. Klimaatbestendigheid is een cruciale factor in de toekomstige energieplanning van Suriname, en een bredere mix van hernieuwbare energiebronnen is essentieel om de energiezekerheid van het land te waarborgen.
- Biomassa: Suriname beschikt over een aanzienlijk potentieel voor het gebruik van biomassa als energiebron. De netto primaire productie (NPP), een maatstaf voor de jaarlijkse biomassa-productiviteit van planten, is in Suriname hoog in vergelijking met het wereldwijde gemiddelde. Deze biomassa is afkomstig van de uitgestrekte bosbouw en de agrarische sector en kan op verschillende manieren worden ingezet voor energieopwekking. Biomassa kan worden gebruikt voor de productie van elektriciteit en warmte, maar ook als grondstof voor biobrandstoffen die in de transportsector kunnen worden toegepast. Het hoge potentieel voor biomassa in Suriname, gecombineerd met de veelzijdigheid van de mogelijke toepassingen, biedt het land de kans om een duurzame energiebron te ontwikkelen die kan bijdragen aan zowel de elektriciteitsvoorziening als aan andere sectoren van de economie. Het benutten van biomassa, met name uit afvalstromen van de bosbouw en landbouw, kan niet alleen een bron van energie vormen, maar ook bijdragen aan de ontwikkeling van een circulaire economie.
Ondanks het aanzienlijke potentieel wordt biomassa momenteel nog niet op grote schaal gebruikt voor de opwekking van elektriciteit in Suriname. In 2022 was het aandeel van bio-energie in de totale hernieuwbare elektriciteitsopwekking zeer klein. Hoewel traditioneel gebruik van biomassa voor verwarming en koken nog steeds voorkomt in bepaalde gebieden, liggen er aanzienlijke mogelijkheden voor de verdere ontwikkeling van moderne toepassingen van biomassa als een duurzame energiebron. De Surinaamse overheid onderzoekt momenteel actief de rol die moderne biomassa kan spelen in de toekomstige energievoorziening van het land. Ondanks het aanzienlijke potentieel wordt biomassa momenteel nog niet op grote schaal benut voor energieopwekking in Suriname, wat duidt op een belangrijke onbenutte kans voor de toekomst. Gerichte investeringen en beleidsmaatregelen van de overheid zouden de ontwikkeling van biomassa-energieprojecten in Suriname aanzienlijk kunnen stimuleren.
Overheidsbeleid en Initiatieven voor Hernieuwbare Energie
Een ander belangrijk doel van het nationale energiebeleid is het continu stimuleren van onderzoek en ontwikkeling (R&D) om de grootschalige ontwikkeling, implementatie en het gebruik van hernieuwbare energie te faciliteren. Dit is gericht op het versterken van de internationale concurrentiepositie, het verhogen van de energiezekerheid en het ondersteunen van de lange termijn economische en sociale ontwikkeling, met inachtneming van de ecologische duurzaamheid.
Naast dit centrale beleidsdocument zijn er ook andere relevante beleidsstukken die de richting van de Surinaamse energieontwikkeling bepalen, waaronder het Meerjaren Ontwikkelingsplan 2022-2026 en het Beleidsontwikkelingsplan 2017-2021.
Suriname heeft zich zowel op regionaal als nationaal niveau ambitieuze doelstellingen gesteld voor de ontwikkeling van hernieuwbare energie. Als lid van de Caribbean Community (CARICOM) heeft Suriname zich gecommitteerd aan de volgende targets voor hernieuwbare elektriciteitsopwekking: 20% in 2017, 28% in 2022 en 47% in 2027.
Daarnaast streeft het Nationale Energiebeleid 2013-2033 naar een aandeel van 35% hernieuwbare energie in de totale energiemix van het land in 2030. Ook in de Nationale Bijdragen (Nationally Determined Contributions, NDC’s) aan het klimaatakkoord van Parijs heeft Suriname concrete doelstellingen opgenomen, namelijk een aandeel van meer dan 25% hernieuwbare energie in 2025 en meer dan 35% in 2030.
De combinatie van deze regionale (CARICOM) en nationale doelstellingen toont de duidelijke ambitie van Suriname om de overgang naar een energiesysteem dat in toenemende mate op hernieuwbare bronnen is gebaseerd, te versnellen. Echter, de daadwerkelijke realisatie van deze ambitieuze targets kan in de praktijk nog verschillende uitdagingen met zich meebrengen. Het stellen van concrete doelen is een belangrijke eerste stap, maar het is van cruciaal belang dat de overheid ook effectieve implementatiestrategieën ontwikkelt en uitvoert om deze doelen daadwerkelijk te bereiken.
Een belangrijke stap in de ontwikkeling van de Surinaamse energiesector was de invoering van de Elektriciteitswet in 2016. Deze wet vormt het fundament voor de regulering van de gehele elektriciteitssector en introduceerde tevens de mogelijkheid tot het organiseren van aanbestedingen specifiek gericht op hernieuwbare energieprojecten. Hiermee werd de marktwerking binnen de sector van hernieuwbare energie in gang gezet. Een van de belangrijkste bepalingen van de wet was de oprichting van de Energie Autoriteit Suriname (EAS). Deze autoriteit is verantwoordelijk voor de regulering van de elektriciteitsvoorziening in het land, waaronder het vaststellen van de elektriciteitstarieven en het opstellen van een strategisch plan voor de toekomstige ontwikkeling van de energiesector.
Daarnaast biedt de wet particulieren en organisaties de mogelijkheid om te investeren in hun eigen energieopwekking, bijvoorbeeld door middel van zonnepanelen, en de opgewekte energie te verrekenen met hun elektriciteitsrekening van de nationale energiemaatschappij EBS (net metering). De Elektriciteitswet van 2016 en de daaropvolgende oprichting van de Energie Autoriteit Suriname zijn cruciale stappen geweest in het creëren van een meer gestructureerd en gunstig regelgevend kader voor de ontwikkeling van hernieuwbare energie in Suriname. Een duidelijk en effectief regelgevend kader is essentieel om investeerders aan te trekken en de groei van de hernieuwbare energiesector in het land te faciliteren.
De Surinaamse overheid heeft verschillende concrete initiatieven en projecten gelanceerd die specifiek gericht zijn op het bevorderen van de ontwikkeling en het gebruik van hernieuwbare energiebronnen in het land. Een belangrijk voorbeeld hiervan is het Suriname Village Microgrid Photovoltaic Project, dat als doel heeft om betrouwbare zonne-energie te leveren aan afgelegen gemeenschappen in het binnenland die voorheen beperkte of geen toegang tot elektriciteit hadden. Daarnaast is er het project “Development of Renewable Energy, Energy Efficiency and Electrification of Suriname (SU-G1001)” dat met financiële steun van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) en het Global Environment Facility (GEF) is opgezet. Dit project richt zich op het bevorderen van het gebruik en de ontwikkeling van verschillende hernieuwbare energiebronnen, waaronder zonne-energie, waterkracht en bio-energie, en op het stimuleren van energie-efficiëntie in het land.
Een ander significant initiatief is een grootschalig zonne-energieproject met een capaciteit van 5 MW dat specifiek is gepland voor het binnenland van Suriname. Dit project wordt gesubsidieerd door de overheid, waarbij de uiteindelijke gebruikers van de elektriciteit alleen verantwoordelijk zullen zijn voor het betalen van de operationele kosten. De sterke focus van de overheid op projecten die gericht zijn op het binnenland benadrukt de intentie om de problematiek van energiearmoede aan te pakken en duurzame energieoplossingen te bieden aan gemeenschappen die niet zijn aangesloten op het nationale elektriciteitsnet. Dergelijke gerichte initiatieven in het binnenland kunnen een significante positieve impact hebben op de levenskwaliteit en de economische ontwikkeling van deze vaak geïsoleerde regio’s.
Om de ontwikkeling van hernieuwbare energie verder te stimuleren, heeft de Surinaamse overheid ook verschillende financiële incentives en steunmaatregelen geïmplementeerd. Zo is er een importheffingvrijstelling van maar liefst 90% ingevoerd op de import van zonne-energiesystemen. Deze maatregel is bedoeld om de aanschaf van zonne-energieapparatuur aantrekkelijker te maken voor zowel particulieren als bedrijven. Daarnaast biedt de overheid subsidies aan voor specifieke hernieuwbare energieprojecten, zoals het reeds genoemde 5 MW zonne-energieproject in het binnenland.
Een ander belangrijk instrument dat door de overheid is geïntroduceerd, zijn de aanbestedingen voor hernieuwbare energieprojecten die mogelijk werden gemaakt door de Elektriciteitswet van 2016. Deze aanbestedingen creëren een marktmechanisme dat de ontwikkeling van grootschalige hernieuwbare energieprojecten kan versnellen. Financiële incentives en steunmaatregelen van de overheid zijn van cruciaal belang om de economische haalbaarheid van hernieuwbare energieprojecten te verbeteren en om de nodige investeringen in deze sector aan te trekken. Het verlagen van de initiële kosten van hernieuwbare energietechnologieën en het bieden van financiële zekerheid aan projectontwikkelaars zal de adoptie van hernieuwbare energie in Suriname verder stimuleren.
Uitdagingen en Knelpunten voor de Energietransitie
Ondanks de aanzienlijke potentie en de reeds genomen stappen, staat Suriname voor een aantal significante uitdagingen in zijn streven naar een duurzame energietoekomst.
- Een van de grootste uitdagingen is de verouderde staat van de huidige energie-infrastructuur in Suriname. Er is een dringende noodzaak tot aanzienlijke investeringen om de infrastructuur te moderniseren en te kunnen voldoen aan de groeiende vraag naar elektriciteit. Het bestaande elektriciteitsnetwerk kampt met aanzienlijke transportverliezen en er is een duidelijke behoefte aan modernisering en digitalisering om de efficiëntie en betrouwbaarheid te verbeteren. De noodzaak tot modernisering van de energie-infrastructuur vormt een significante uitdaging, maar biedt tegelijkertijd ook belangrijke kansen voor de implementatie van slimme netwerktechnologieën. Deze technologieën kunnen de integratie van variabele hernieuwbare energiebronnen, zoals zonne- en windenergie, in het bestaande netwerk aanzienlijk vergemakkelijken en optimaliseren. Een robuust en modern elektriciteitsnetwerk is essentieel voor het efficiënt transporteren en distribueren van de elektriciteit die wordt opgewekt uit hernieuwbare bronnen naar de eindgebruikers.
Een andere belangrijke uitdaging voor Suriname zijn de financiële beperkingen waarmee het land te maken heeft. Als klein ontwikkelingsland beschikt Suriname over beperkte eigen financiële middelen voor grootschalige investeringen in de hernieuwbare energiesector. Het land is dan ook in aanzienlijke mate afhankelijk van ontwikkelingshulp en buitenlandse investeringen om de noodzakelijke projecten te kunnen realiseren. Met name de financiering van hernieuwbare energieprojecten in de afgelegen gebieden van het binnenland vormt een uitdaging. Deze projecten hebben vaak hoge initiële investeringskosten, terwijl de elektriciteitsvraag in deze dunbevolkte regio’s relatief laag is, wat de economische haalbaarheid kan beïnvloeden. De financiële beperkingen vormen een belangrijke barrière voor de snelle adoptie van hernieuwbare energie in Suriname. Dit onderstreept de noodzaak van het ontwikkelen van innovatieve financieringsmodellen en het intensiveren van de internationale samenwerking om de energietransitie in het land mogelijk te maken. Het aantrekken van zowel publieke als private financiering, inclusief toegang tot internationale fondsen en leningen, is cruciaal om de ambitieuze doelstellingen van de energietransitie te kunnen realiseren.
- Hoewel het nationale elektriciteitsdekkingspercentage in Suriname relatief hoog is (98,2%), is er nog steeds een aanzienlijke ongelijkheid in de toegang tot elektriciteit tussen de kustgebieden en het afgelegen binnenland. In de landelijke gebieden daalt het dekkingspercentage tot onder de 90%, wat betekent dat ongeveer 20.000 huishoudens nog steeds geen toegang hebben tot een betrouwbare elektriciteitsvoorziening of afhankelijk zijn van kleine, vaak vervuilende en dure dieselgeneratoren. In veel dorpen in het binnenland is de elektriciteit, die vaak wordt geleverd door oude gasgeneratoren, slechts enkele uren per dag beschikbaar. Deze ongelijkheid in de toegang tot elektriciteit tussen de meer ontwikkelde kustgebieden en het minder toegankelijke binnenland benadrukt de dringende noodzaak van gerichte inspanningen om de energievoorziening in deze afgelegen gemeenschappen te verbeteren. Hernieuwbare energieoplossingen, zoals de implementatie van lokale microgrids op basis van zonne-energie, bieden een duurzame en betrouwbare manier om deze gemeenschappen alsnog van elektriciteit te voorzien. Het aanpakken van energiearmoede in het binnenland is niet alleen een humanitaire kwestie, maar ook een prioriteit voor de bevordering van duurzame ontwikkeling en sociale gelijkheid in Suriname.
- Een complexe factor die de energietransitie in Suriname beïnvloedt, is de recente opkomst van het land als een potentiële significante speler in de olie- en gassector. De ontdekking van aanzienlijke offshore olie- en gasreserves plaatst Suriname op een belangrijk kruispunt. Het land moet de potentiele economische voordelen van de exploitatie van deze fossiele brandstoffen afwegen tegen de dringende noodzaak van een energietransitie naar duurzame alternatieven om de klimaatdoelstellingen te halen en een duurzame toekomst te waarborgen. De verleiding om primair te vertrouwen op de aanzienlijke inkomsten die de olie- en gassector kan genereren, zou mogelijk kunnen leiden tot een verminderde focus op en lagere investeringen in de ontwikkeling van hernieuwbare energieprojecten. Deze opkomst van Suriname als een potentiële grote producent van olie en gas creëert een duidelijke spanning met de ambities van het land op het gebied van hernieuwbare energie. Er is een strategische afweging nodig om ervoor te zorgen dat beide doelen, economische ontwikkeling en duurzaamheid, op een evenwichtige manier kunnen worden nagestreefd. Het is essentieel dat Suriname een duidelijk plan ontwikkelt om de inkomsten uit de olie- en gassector op een verantwoorde manier te gebruiken, onder andere door een deel hiervan te investeren in de financiering van de transitie naar een duurzame energiemix op basis van hernieuwbare energiebronnen.
- Voor een succesvolle energietransitie is het van cruciaal belang dat er duidelijke en consistente beleidslijnen worden geformuleerd en geïmplementeerd door de overheid. Er is een behoefte aan een alomvattend energieplan dat een duidelijke visie schetst en de concrete stappen definieert die Suriname moet zetten op weg naar een duurzame energievoorziening in 2030 en verder, tot 2060. Het ontbreken van een dergelijk allesomvattend plan kan leiden tot stagnatie en een gebrek aan richting in de ontwikkeling van de sector. Hoewel de Elektriciteitswet van 2016 een belangrijke en noodzakelijke stap was in de juiste richting, is er nog steeds behoefte aan verdere ontwikkeling en effectieve implementatie van aanvullend beleid dat specifiek gericht is op het stimuleren van de productie en het gebruik van hernieuwbare energie. Het ontbreken van een volledig uitgewerkt en consequent geïmplementeerd energieplan vormt momenteel een belemmering voor de gecoördineerde en efficiënte ontwikkeling van de hernieuwbare energiesector in Suriname. Een duidelijk strategisch plan is absoluut noodzakelijk om investeerders de benodigde zekerheid te bieden en om de energietransitie op een effectieve en geplande manier te managen.
- Ten slotte is de ontwikkeling van voldoende lokale capaciteit en technische expertise een cruciale factor voor het succes van de energietransitie in Suriname. Er is een groeiende behoefte aan een geschoolde beroepsbevolking die in staat is om de verschillende hernieuwbare energietechnologieën te ontwikkelen, te installeren en te onderhouden. Programma’s voor capaciteitsopbouw op universitair niveau, die specifiek gericht zijn op hernieuwbare energiebronnen en -technologieën, zijn van groot belang om deze expertise in Suriname zelf te ontwikkelen. Investeringen in onderwijs en training zijn dan ook essentieel om de benodigde kennis en vaardigheden binnen Suriname te creëren die nodig zijn voor de succesvolle implementatie en de duurzame exploitatie van hernieuwbare energiesystemen. Het opbouwen van lokale capaciteit vermindert de afhankelijkheid van buitenlandse expertise en draagt bij aan het creëren van duurzame werkgelegenheid binnen de hernieuwbare energiesector van Suriname.
Kansen en Voordelen van Hernieuwbare Energie voor Suriname
De overgang naar een energiesysteem dat in toenemende mate gebaseerd is op hernieuwbare energiebronnen biedt Suriname een breed scala aan significante kansen en voordelen.
- Een van de meest directe voordelen van de overgang naar hernieuwbare energie is de mogelijkheid om de afhankelijkheid van dure, geïmporteerde fossiele brandstoffen aanzienlijk te verminderen. Suriname is momenteel sterk afhankelijk van de import van fossiele brandstoffen voor een aanzienlijk deel van zijn elektriciteitsopwekking, wat resulteert in hoge elektriciteitskosten en het land kwetsbaar maakt voor schommelingen in de wereldwijde olieprijzen. Meer dan de helft van de elektriciteit in Suriname wordt opgewekt door dieselcentrales, die dagelijks ongeveer een miljoen liter brandstof verbruiken. Door inheemse hernieuwbare energiebronnen te benutten, kan Suriname deze afhankelijkheid verminderen, wat leidt tot lagere energiekosten en een grotere energiezekerheid voor het land. De overgang naar hernieuwbare energie biedt dan ook een aanzienlijke kans voor Suriname om de afhankelijkheid van dure importbrandstoffen te verminderen, wat uiteindelijk zal resulteren in lagere energiekosten en een verhoogde energiezekerheid.
- Naast de vermindering van de importafhankelijkheid, biedt hernieuwbare energie ook het potentieel voor verlaging van de elektriciteitskosten op de lange termijn. De kosten van technologieën voor zonne- en windenergie zijn de afgelopen jaren aanzienlijk gedaald en worden steeds meer concurrerend met de kosten van elektriciteitsproductie uit fossiele brandstoffen. De verwachting is dat de kosten van zonne-energie in Suriname in 2025 zullen dalen tot ongeveer 6 US cent per kWh, wat lager is dan de huidige productiekosten van elektriciteit. Deze dalende kosten van hernieuwbare energietechnologieën bieden Suriname de mogelijkheid om de elektriciteitskosten voor zowel consumenten als bedrijven op de lange termijn te verlagen. Lagere energiekosten kunnen de concurrentiepositie van Surinaamse bedrijven verbeteren en de betaalbaarheid van energie voor huishoudens vergroten, wat een positieve impuls zal geven aan de algehele economische ontwikkeling van het land.
- De overgang naar hernieuwbare energie in Suriname draagt ook bij aan de wereldwijde inspanningen in de strijd tegen klimaatverandering en resulteert in een significante reductie van de CO2-uitstoot. Hernieuwbare energiebronnen, zoals zon, wind en waterkracht, produceren elektriciteit zonder de uitstoot van schadelijke broeikasgassen en andere vervuilende stoffen.Suriname, dat momenteel wordt beschouwd als een netto koolstofput dankzij zijn uitgestrekte en goed beheerde bossen, kan zijn positie als een land met een lage koolstofuitstoot verder versterken door de adoptie van hernieuwbare energiebronnen in de energiesector te versnellen en de uitstoot van broeikasgassen te minimaliseren. Door te investeren in hernieuwbare energie toont Suriname leiderschap op het gebied van duurzaamheid en kan het mogelijk profiteren van internationale klimaatfinancieringsmechanismen die beschikbaar zijn voor landen die actief bijdragen aan de mitigatie van klimaatverandering.
- De ontwikkeling van de hernieuwbare energiesector in Suriname biedt ook aanzienlijke kansen voor het stimuleren van de economische ontwikkeling en het creëren van nieuwe werkgelegenheid in het land. De groeiende sector van hernieuwbare energie zal nieuwe banen genereren in verschillende stadia, waaronder de productie, installatie, het onderhoud en het beheer van hernieuwbare energietechnologieën. Daarnaast kan de verbeterde toegang tot betrouwbare en betaalbare energie in het binnenland van Suriname de ontwikkeling van kleine bedrijven en andere economische activiteiten in deze regio’s stimuleren. De groei van de hernieuwbare energiesector kan dan ook een positieve impuls geven aan de Surinaamse economie door het creëren van duurzame werkgelegenheid en het stimuleren van economische activiteit, met name in de landelijke gebieden waar de behoefte aan economische ontwikkeling vaak het grootst is. Investeringen in hernieuwbare energie kunnen zo bijdragen aan een duurzame en inclusieve economische groei in Suriname.
- Een ander belangrijk voordeel van hernieuwbare energie voor Suriname is de mogelijkheid om de toegang tot energie in het afgelegen binnenland aanzienlijk te verbeteren en daarmee de levenskwaliteit van de bewoners te verhogen. Hernieuwbare energieoplossingen, zoals de implementatie van zonne-energiemicrogrids, bieden een duurzame en betrouwbare manier om afgelegen gemeenschappen die niet zijn aangesloten op het nationale elektriciteitsnetwerk van elektriciteit te voorzien. Toegang tot een continue elektriciteitsvoorziening (24 uur per dag) in het binnenland biedt tal van voordelen voor de lokale bevolking, waaronder verbeterde toegang tot informatie, de mogelijkheid tot gekoelde opslag van voedsel en medicijnen, en de ontwikkeling van kleine lokale ondernemingen die afhankelijk zijn van elektriciteit. Het verbeteren van de toegang tot energie in het binnenland door middel van hernieuwbare energie heeft dan ook een directe en significante positieve impact op de levenskwaliteit van de bewoners, met name op het gebied van gezondheid, onderwijs en economische mogelijkheden. Energiezekerheid is immers een fundamentele voorwaarde voor menselijke ontwikkeling en het realiseren van de Sustainable Development Goals.
- Ten slotte kan de actieve inzet op hernieuwbare energie Suriname positioneren als een leider in duurzame energie in de Caribische regio en daarbuiten. Met een reeds aanzienlijk aandeel hernieuwbare energieproductie dankzij de bestaande waterkrachtcentrales en de ambitieuze plannen voor de verdere ontwikkeling van zonne- en windenergie, heeft Suriname het potentieel om een voorbeeld te stellen voor andere landen in de regio op het gebied van duurzame energie. De samenwerking met internationale organisaties en de implementatie van innovatieve projecten, zoals de geplande drijvende zonneparken, kunnen het imago van Suriname als een groene en duurzame natie verder versterken. Door een voortrekkersrol te spelen in de adoptie van hernieuwbare energie kan Suriname zich profileren als een aantrekkelijke en betrouwbare partner in de regio en mogelijk profiteren van kennisuitwisseling en de ontwikkeling van nieuwe samenwerkingsverbanden op het gebied van duurzaamheid. Leiderschap in duurzame energie kan ook bijdragen aan het aantrekken van groene investeringen en het stimuleren van een duurzaam toerisme, wat de economische groei van het land verder kan ondersteunen.
De Rol van de Private Sector en Internationale Samenwerking
De transitie naar een duurzaam energiesysteem in Suriname is een complex proces dat de actieve betrokkenheid van zowel de private sector als een sterke internationale samenwerking vereist.
- Private bedrijven spelen een steeds belangrijkere rol in de ontwikkeling en implementatie van hernieuwbare energieprojecten in Suriname. HSW Energy N.V. is een voorbeeld van een Surinaams bedrijf dat zich specifiek richt op het aanbieden van zonne-energieoplossingen in zowel Suriname als Guyana. Ook het staatsoliebedrijf Staatsolie is actief betrokken bij de ontwikkeling van hernieuwbare energie, onder andere door de exploitatie van de Afobakka-waterkrachtcentrale en door concrete plannen te ontwikkelen voor grootschalige zonne-energieprojecten. Daarnaast fungeert de Suriname Energy Chamber (SEC) als een nationaal platform dat de samenwerking tussen bedrijven, de overheid en andere stakeholders in de energiesector bevordert. De actieve betrokkenheid van zowel nationale als internationale private bedrijven is van essentieel belang voor het realiseren van de ambitieuze doelstellingen van Suriname op het gebied van hernieuwbare energie. De investeringen en de technologische expertise van de private sector zijn cruciaal voor de ontwikkeling en de succesvolle implementatie van grootschalige hernieuwbare energieprojecten die nodig zijn om de energietransitie te versnellen.
- De Surinaamse regering erkent het belang van investeringen in de hernieuwbare energiemarkt en is dan ook steeds meer gericht op het aantrekken van zowel binnenlandse als buitenlandse investeerders in deze sector. Met name de overvloedige beschikbaarheid van zonlicht en het aanzienlijke, nog grotendeels onbenutte potentieel voor windenergie maken Suriname tot een aantrekkelijke bestemming voor investeerders die geïnteresseerd zijn in hernieuwbare energieprojecten. De recente introductie van een aanzienlijke importheffingvrijstelling van 90% op zonne-energiesystemen is een duidelijk signaal van de overheid om investeringen in deze specifieke technologie verder te stimuleren. De combinatie van gunstige natuurlijke omstandigheden, de actieve steun van de overheid door middel van beleid en financiële incentives, en de groeiende vraag naar schone en duurzame energie creëert aantrekkelijke investeringsmogelijkheden in de Surinaamse hernieuwbare energiemarkt. Het aantrekken van zowel binnenlandse als buitenlandse investeringen is van cruciaal belang om de energietransitie in Suriname te versnellen en de gestelde doelen op het gebied van duurzaamheid te bereiken.
- Internationale samenwerking speelt een onmisbare rol in het ondersteunen van de energietransitie van Suriname. Het land werkt nauw samen met verschillende internationale organisaties, waaronder het International Renewable Energy Agency (IRENA), de Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) en de Wereldbank. Deze organisaties bieden Suriname waardevolle technische assistentie en financiële steun voor de ontwikkeling en implementatie van diverse hernieuwbare energieprojecten. De IDB heeft in het bijzonder een aantal significante projecten in Suriname gefinancierd die gericht zijn op de bevordering van hernieuwbare energie, het verhogen van de energie-efficiëntie en het verbeteren van de toegang tot elektriciteit in de landelijke gebieden. Daarnaast werkt Suriname ook samen met andere landen in de regio, zoals Guyana en Trinidad en Tobago, op het gebied van energie-ontwikkeling en kennisuitwisseling. Deze internationale samenwerking is van cruciaal belang voor Suriname, omdat het toegang biedt tot de benodigde financiële middelen, gespecialiseerde technische expertise en de mogelijkheid om te leren van de best practices die in andere landen zijn ontwikkeld. De samenwerking met internationale partners versterkt de capaciteit van Suriname om de complexe uitdagingen van de energietransitie aan te gaan en de ambitieuze doelen die het land zichzelf heeft gesteld daadwerkelijk te bereiken.
- Er zijn reeds verschillende voorbeelden van succesvolle samenwerkingsprojecten op het gebied van hernieuwbare energie in Suriname. Het Suriname Village Microgrid Photovoltaic Project, dat tot doel heeft om betrouwbare zonne-energie te leveren aan afgelegen gemeenschappen in het binnenland, is een goed voorbeeld van een succesvol initiatief dat mede door internationale samenwerking tot stand is gekomen. Een ander voorbeeld is de samenwerking tussen Staatsolie en de National Energy Corporation van Trinidad en Tobago, die gezamenlijk werken aan de ontwikkeling van meer dan 45 MWp aan zonne-energiecapaciteit.8 Ook de ontwikkeling van hybride zonne-energiemicrogrids door het Chinese bedrijf PowerChina, met als doel om 25 dorpen in het binnenland van stroom te voorzien, toont het potentieel van internationale samenwerking bij de implementatie van duurzame energieoplossingen in Suriname. De succesvolle implementatie van deze en andere hernieuwbare energieprojecten in samenwerking met internationale partners toont aan dat Suriname in staat is om de energietransitie te realiseren door effectieve samenwerking en het benutten van externe expertise en middelen. Het delen van deze succesverhalen en de geleerde lessen die hieruit voortkomen, kan op zijn beurt weer andere potentiële samenwerkingsverbanden en investeringen in de Surinaamse hernieuwbare energiesector aantrekken.
Conclusie: Een Duurzame Energie Toekomst voor Suriname
De analyse van de huidige situatie en de toekomstige mogelijkheden wijst erop dat Suriname een aanzienlijk potentieel heeft om een duurzame energietoekomst te realiseren.
- De belangrijkste bevindingen van dit artikel kunnen als volgt worden samengevat: Suriname beschikt over een aanzienlijk potentieel voor hernieuwbare energiebronnen, met name op het gebied van zonne-energie, windenergie en waterkracht. De Surinaamse overheid heeft ambitieuze doelstellingen geformuleerd en een regelgevend kader gecreëerd om de ontwikkeling van hernieuwbare energie te stimuleren. Er zijn reeds verschillende succesvolle hernieuwbare energieprojecten geïmplementeerd, met een sterke focus op het verbeteren van de toegang tot elektriciteit in het afgelegen binnenland. Desondanks zijn er ook significante uitdagingen die moeten worden overwonnen, zoals de verouderde energie-infrastructuur, financiële beperkingen en de recente opkomst van de olie- en gassector. De voordelen van een succesvolle energietransitie naar hernieuwbare energie voor Suriname zijn echter aanzienlijk, waaronder een vermindering van de afhankelijkheid van dure fossiele brandstoffen, lagere energiekosten op lange termijn, een belangrijke bijdrage aan de wereldwijde strijd tegen klimaatverandering en de stimulering van economische ontwikkeling en werkgelegenheid. De actieve betrokkenheid van de private sector en een sterke internationale samenwerking zijn van cruciaal belang voor het realiseren van de energietransitie in Suriname.
- Hernieuwbare energie biedt Suriname een duurzame en klimaatbestendige oplossing voor zijn groeiende energiebehoeften. Een gediversifieerde energiemix, met een significant groter aandeel van hernieuwbare energiebronnen, zal de energiezekerheid van het land vergroten en de kwetsbaarheid voor de volatiliteit van de internationale markten voor fossiele brandstoffen verminderen. Bovendien zal de overgang naar een energiesysteem dat primair op hernieuwbare energie is gebaseerd, een belangrijke bijdrage leveren aan de bescherming van het unieke en waardevolle milieu van Suriname en de inspanningen van het land in de strijd tegen klimaatverandering ondersteunen.
- Om de verdere ontwikkeling en implementatie van hernieuwbare energie in Suriname te versnellen en te optimaliseren, kunnen de volgende aanbevelingen in overweging worden genomen: Continue en gerichte investeringen in de modernisering van de bestaande energie-infrastructuur zijn essentieel om de efficiënte integratie van variabele hernieuwbare energiebronnen in het elektriciteitsnetwerk te faciliteren. De overheid dient te zorgen voor een consistent en duidelijk beleidskader dat langetermijnzekerheid en aantrekkelijke voorwaarden biedt voor zowel binnenlandse als buitenlandse investeerders in hernieuwbare energieprojecten. De capaciteitsopbouw en training van lokale experts op het gebied van hernieuwbare energietechnologieën moeten worden versterkt door middel van gerichte onderwijs- en trainingsprogramma’s. De reeds bestaande samenwerking tussen de overheid, de private sector en internationale organisaties dient verder te worden geïntensiveerd om toegang te garanderen tot financiering, technologische expertise en best practices. Er moet een strategisch en integraal plan worden ontwikkeld om de potentiele inkomsten uit de opkomende olie- en gassector op een verantwoorde en duurzame manier te benutten, waarbij een aanzienlijk deel van deze inkomsten wordt gereserveerd voor de financiering van de energietransitie naar hernieuwbare energie. Speciale aandacht en gerichte maatregelen zijn nodig om de toegang tot energie in het afgelegen binnenland van Suriname te verbeteren door middel van de implementatie van duurzame en betrouwbare hernieuwbare energieoplossingen, zoals zonne-energiemicrogrids. Ten slotte is het van belang om het bewustzijn en de maatschappelijke acceptatie van hernieuwbare energiebronnen bij de Surinaamse bevolking te vergroten door middel van effectieve voorlichting en educatieve campagnes.
Tabel: Overzicht van Hernieuwbare Energiecapaciteit in Suriname
Technologie | Status | Capaciteit (MW) | Projectnaam | Betrokken Partijen | Bronnen |
Waterkracht | Operationeel | 189 | Afobakka-waterkrachtcentrale (Brokopondo-dam) | Staatsolie Power Company Suriname (SPCS) | 3 |
Zonne-energie | Operationeel | 12 | Diverse projecten, waaronder microgrids | PowerChina, EBS, diverse private bedrijven | 8 |
Zonne-energie | Operationeel | 5 | Zonne-energieproject in het binnenland | (Niet specifiek genoemd, mogelijk overheid en private investeerder) | 7 |
Zonne-energie | In ontwikkeling | >45 | Gepland zonne-energieproject | Staatsolie Maatschappij Suriname N.V., National Energy Corporation (Trinidad) | 8 |
Zonne-energie | Gepland | N.v.t. | Drijvend fotovoltaïsch project (FPV) | Staatsolie, Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) | 8 |
Zonne-energie | In aanbouw | N.v.t. | Drie hybride zonne-energiemicrogrids (25 dorpen) | PowerChina | 10 |
Windenergie | Operationeel | Zeer beperkt | Enkele kleinschalige windturbines | N.v.t. | 13 |
Windenergie | Potentieel | 1000 | Potentieel volgens IDB-studie | Inter-Amerikaanse Ontwikkelingsbank (IDB) | 13 |
Waterkracht | Gepland | 450-650 | Kabalebo-project | (Nog niet definitief) | 17 |
Works cited
- Electricity in Suriname in 2022 – Low-Carbon Power, accessed April 22, 2025, https://lowcarbonpower.org/region/Suriname
- Suriname’s energy crisis: The imipact of drought and rising demand – Climate Tracker, accessed April 22, 2025, https://climatetrackercaribbean.org/climate-justice/surinames-energy-crisis-the-imipact-of-drought-and-rising-demand/
- Suriname Energy Situation – energypedia, accessed April 22, 2025, https://energypedia.info/wiki/Suriname_Energy_Situation
- What is the future of Solar energy in Suriname? – Energía para el …, accessed April 22, 2025, https://blogs.iadb.org/energia/en/future-of-solar-energy-in-suriname/
- www.irena.org, accessed April 22, 2025, https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Publication/2015/IRENA_RE_Latin_America_Policies/IRENA_RE_Latin_America_Policies_2015_Country_Suriname.pdf?la=en&hash=54B1546C99416B679A2973D1A1F1CAC8905FE2F0
- Energy transition in Suriname: Not an attractive investment? – Climate Tracker Caribbean, accessed April 22, 2025, https://climatetrackercaribbean.org/energy-transition-media-mentorship-cycle-2/energy-transition-in-suriname-not-an-attractive-investment/
- www.ceintelligence.com, accessed April 22, 2025, https://www.ceintelligence.com/files/investment_opportunities/documents/Suriname-Renewable.pdf
- Suriname Solar Panel Manufacturing Report | Market Analysis and …, accessed April 22, 2025, https://www.pvknowhow.com/solar-report/suriname/
- Suriname and renewable energy technologies | EBSCO Research Starters, accessed April 22, 2025, https://www.ebsco.com/research-starters/power-and-energy/suriname-and-renewable-energy-technologies
- Suriname starts building hybrid solar microgrids to power 25 villages – PV Magazine, accessed April 22, 2025, https://www.pv-magazine.com/2024/12/12/suriname-starts-building-hybrid-solar-microgrids-to-power-25-villages/
- Consolidating a Sustainable Energy Sector in Suriname – Energía …, accessed April 22, 2025, https://blogs.iadb.org/energia/en/consolidating-a-sustainable-energy-sector-in-suriname/
- Suriname – IRENA, accessed April 22, 2025, https://www.irena.org/-/media/Files/IRENA/Agency/Statistics/Statistical_Profiles/South-America/Suriname_South-America_RE_SP.pdf
- Suriname’s Energy Market: The Potential for Wind Power … – Evwind, accessed April 22, 2025, https://www.evwind.es/2023/06/19/surinames-energy-market-the-potential-for-wind-power-development/92323
- Seasonal wind-hydro complementarity in Suriname. (a) Mean monthly wind… | Download Scientific Diagram – ResearchGate, accessed April 22, 2025, https://www.researchgate.net/figure/Seasonal-wind-hydro-complementarity-in-Suriname-a-Mean-monthly-wind-speed-in-the_fig1_344249006
- Suriname – Wind Electricity Generation – Maxinomics, accessed April 22, 2025, https://www.maxinomics.com/suriname/wind-electricity-generation
- Country Assessment Report, accessed April 22, 2025, https://www.trackingstandard.org/wp-content/uploads/IRSFB_MD_23.22_b__Suriname_Country-Assessment.pdf
- Bauxite, hydropower, and the future: Will Suriname repeat the past …, accessed April 22, 2025, https://climatetrackercaribbean.org/caribbean-energy-transition/bauxite-hydropower-and-the-future-will-suriname-repeat-the-past/
- Suriname studying possible modernization of 189-MW Afobaka hydro, accessed April 22, 2025, https://www.renewableenergyworld.com/hydro-power/dams-civil-structures/suriname-studying-possible-modernization-of-189-mw-afobaka-hydro/
- PDF version – Suriname Energy Chamber, accessed April 22, 2025, https://sec.sr/wp-content/uploads/2024/08/Suriname-Energy-Guide-compressed.pdf
- Suriname’s National Energy Policy (Draft) 2013 – 2033, accessed April 22, 2025, https://ub1.uvs.edu/site/local/SKpub/SK%20001323-15%20Suriname’s%20National%20Energy%20Policy%202013%20-%202033.pdf
- Suriname – Countries & Regions – IEA, accessed April 22, 2025, https://www.iea.org/countries/Suriname/renewables
- Climate Change Impacts on Hydropower and Electricity Demand in Suriname – Publications, accessed April 22, 2025, https://publications.iadb.org/en/climate-change-impacts-hydropower-and-electricity-demand-suriname
- Sustainable Energy in Suriname: A Roadmap to a Greener Future – Global Indian Network, accessed April 22, 2025, https://globalindiannetwork.com/sustainable-energy-in-suriname/
- www.ccreee.org, accessed April 22, 2025, https://www.ccreee.org/wp-content/uploads/2024/09/2022-Energy-Report-Card-Suriname-1.pdf
- SURINAME, accessed April 22, 2025, https://cekh.ccreee.org/wp-content/uploads/2023/08/ERC_Suriname_final_003.pdf
- Development of Renewable Energy, Energy Efficiency and Electrification of Suriname | GEF, accessed April 22, 2025, https://www.thegef.org/projects-operations/projects/4497
- Development of Renewable Energy, Energy Efficiency and Electrification – IDB, accessed April 22, 2025, https://www.iadb.org/en/project/SU-G1001
- Suriname Energy Chamber – Create energy for independency, accessed April 22, 2025, https://sec.sr/
- About Us – Suriname Energy Chamber, accessed April 22, 2025, https://sec.sr/about-us/
- suriname consolidating a sustainable energy sector – Early Warning System, accessed April 22, 2025, https://ewsdata.rightsindevelopment.org/files/documents/55/IADB-SU-L1055_QIvGhNs.pdf
- NAMA Suriname Project needs – UNFCCC, accessed April 22, 2025, https://unfccc.int/sites/default/files/resource/IFE_PI~3.PDF
- SURINAME CONSOLIDATING A SUSTAINABLE ENERGY SECTOR (SU-L1055), accessed April 22, 2025, https://www.gtai.de/:PRO202001295028
- Suriname to Increase Access to Electricity, Drinking Water, and Telecommunications for Amazonian Indigenous Communities – IDB, accessed April 22, 2025, https://www.iadb.org/en/news/suriname-increase-access-electricity-drinking-water-and-telecommunications-amazonian
- Energy in Suriname: Reducing Energy Poverty – The Borgen Project, accessed April 22, 2025, https://borgenproject.org/energy-in-suriname/
- Will Suriname Become the New Oil Frontier After Guyana? Will South America Become an Oil Powerhouse Like the Middle East? | The Atlas Report, accessed April 22, 2025, https://atlas-report.com/will-suriname-become-the-new-oil-frontier-after-guyana-will-south-america-become-an-oil-powerhouse-like-the-middle-east/
- AEC Joins Suriname Awareness Symposium 2025, Delivers Just Energy Transition Call, accessed April 22, 2025, https://energychamber.org/aec-joins-suriname-awareness-symposium-2025-delivers-just-energy-transition-call/
- Suriname, Energy Transition, and Climate Change – Global Americans, accessed April 22, 2025, https://globalamericans.org/suriname-energy-transition-and-climate-change/
- Carbon credits in Guyana and Suriname: A complex path toward sustainability – Climate Tracker Caribbean, accessed April 22, 2025, https://climatetrackercaribbean.org/climate-justice/selling-carbon-credits-could-guyana-suriname-remain-net-zero-nations/
- Re-Energizing Suriname with Less Energy, accessed April 22, 2025, https://cdn.fortuneonline.org/articles/reenergizing-suriname-with-less-energy.pdf
- Suriname’s Green Infrastructure – Delphos, accessed April 22, 2025, https://delphos.co/news/blog/country-spotlight-suriname-green-infrastructure/
- Embracing a Sustainable Future: – Eyes on Suriname, accessed April 22, 2025, https://eyesonsuriname.com/embracing-a-sustainable-future/
- Improving the sustainability of the electricity service in Suriname | LAIF, accessed April 22, 2025, https://www.eulaif.eu/en/success-story-improving-sustainability-electricity-service-suriname
- Sustainability And Green Initiatives In Suriname – ETIC Journal, accessed April 22, 2025, https://etichotels.com/journal/sustainability-and-green-initiatives-in-suriname/
- Members – Suriname Energy Chamber, accessed April 22, 2025, https://sec.sr/about-us/members/
- Suriname Energy Chamber – International Business Conference, accessed April 22, 2025, https://www.surinamebusinessconference.com/business-support-partners-1/suriname-energy-chamber
- Just, Clean and Sustainable Energy Transition for Suriname – IDB, accessed April 22, 2025, https://www.iadb.org/en/project/SU-O0012
- With experience on its side, Suriname wants to help Guyana build hydro project – OilNOW, accessed April 22, 2025, https://oilnow.gy/featured/with-experience-on-its-side-suriname-wants-to-help-guyana-build-hydro-project/
- 50% of Suriname’s electricity coming from hydropower – Kaieteur News, accessed April 22, 2025, https://www.kaieteurnewsonline.com/2023/02/15/50-of-surinames-electricity-coming-from-hydropower/
- Chairman’s address – Suriname and Trinidad & Tobago: Partnering for energy sector development, accessed April 22, 2025, https://energynow.tt/blog/chairmans-address-suriname-and-trinidad-tobago-partnering-for-energy-sector-development1